Skurcze łydek i ból łydek - jakie są ich przyczyny i jak sobie z nimi poradzić?

Zdarza Ci się czasami lub regularnie odczuwać bóle łydek po bieganiu? Może w innych sytuacjach doświadczasz napięcia lub sztywności w łydkach? Spieszymy z wyjaśnieniem, co może powodować ból nóg, zwłaszcza łydek, ich skurcze. Powiemy też jak możesz sobie z tym samodzielnie poradzić. 

Najczęściej ból łydek związany jest z mięśniami znajdującymi się w tej części nogi. Ból dotykający łydki jest zwykle spowodowany nadmiernym wysiłkiem. Nie trwa długo i nie stanowi powodu do niepokoju. Odpowiednie ćwiczenia z dużym prawdopodobieństwem pozytywnie wpłyną na poradzenie sobie z tym bólem.

Ból łydek często przyjmuje postać skurczów, choć tak naprawdę niewiele wiadomo o jego bezpośrednich przyczynach. Skurcze nóg zwykle występują w nocy i trwają od kilku sekund do kilku minut.

Najbardziej popularnymi czynnikami ryzyka bólu i skurczy łydek są

• ciąża
• wysiłek fizyczny
• zaburzenia równowagi elektrolitowej
• niedobór soli
• dializa nerek
• choroby naczyniowe
• uszkodzenie nerwów obwodowych
• przyjmowanie niektórych leków

Często upatruje się przyczyn skurczów łydek w niedoborach potasu czy magnezu. 

Jakie objawy wiążą się z bólem łydek?

Ponieważ może być tak wiele różnych przyczyn bólu łydek, objawy również znacznie się różnią. Mogą wystąpić pojedynczo lub w połączeniu z innymi objawami:

• Ból łydki (w spoczynku, podczas lub po wysiłku fizycznym lub w nocy)
• Ograniczone możliwości ruchowe w kostce
• Zmniejszona siła mięśni lub utrata siły mięśniowej
• Drętwienie lub mrowienie wzdłuż podudzia

Mięśnie jako bezpośrednie źródło bólu łydek

Podczas aktywności fizycznej możemy nabawić się bólu. Podczas biegania lub grania w piłkę nożną, wiele osób ma tendencję do skurczów łydek. Spowodowane jest to w wyniku nadmiernego wysiłku. Prowadzi to do mimowolnego skurczu jednego lub więcej mięśni łydki. Może to być bardzo bolesne i spowodować stwardnienie obszaru łydki. Nawet jeśli skurcz szybko ustąpi, łydka może być twarda i napięta nawet przez kilka dni.

Inną częstą przyczyną bólu łydek jest napięcie mięśni i naderwanie włókien mięśniowych. Występują one zwykle w wewnętrznej części mięśnia brzuchatego łydki. Zwłaszcza wtedy gdy mocno odpychasz się od podłoża stopą – na przykład podczas sprintu lub skakania. Ból jest zwykle opisywany jako ostry i towarzyszy mu poczucie rozdarcia. Do tego dochodzą poważne ograniczenia w możliwościach ruchu i sile. Zerwaniu dużego włókna mięśniowego towarzyszy również obrzęk i zasinienie (krwiak).

Ścięgna jako źródła bólu łydek

Ból łydek może również wystąpić bez udziału mięśni. Mówimy tu na przykład o ostrym lub przewlekłym nadwyrężeniu ścięgna Achillesa lub zerwaniu ścięgna Achillesa. Zwykle objawia się ostrym bólem w dotkniętym obszarze, któremu towarzyszy pieczenie wzdłuż mięśni łydek. Objawy te pojawiają się stopniowo. Przyczyną jest proces zapalny lub zwyrodnieniowa zmiana w strukturze ścięgna. 

Zaburzenia w przepływie krwi jako przyczyna

Inną przyczyną pojawiania się bólu łydek może być jedna wielu chorób dotykających układ krążenia. 

W przypadku zakrzepicy żył głębokich w żyle podudzia tworzy się skrzep krwi. Niektóre typowe objawy to zaczerwienienie i obrzęk, uczucie ciepła i zwiększony ból dotkniętej chorobą łydki. Objawy te mogą występować szczególnie w nocy. Mogą temu też towarzyszyć skurcze. Ryzyko rozwoju zakrzepicy żył głębokich wzrasta wraz z wiekiem, otyłością, paleniem i niższym poziomem aktywności. Ciąża i wcześniejsze operacje również mogą zwiększać ryzyko zakrzepicy żył głębokich.

Nerwy jako przyczyna bólów i skurczów łydek

Nerwy biegnące przez łydkę mogą zostać podrażnione. W rezultacie czego pojawia się: drętwienie, mrowienie i/lub ostry ból. Ponadto może wystąpić osłabienie mięśni, a nawet ograniczenia w funkcjonowaniu na co dzień.

Zespół przedziału powięziowego jako przyczyna

Inną przyczyną bólu łydek jest zespół przedziału powięziowego. Poważny obrzęk lub siniak zwiększają ciśnienie w tkankach. Może to powodować zwiększony nacisk na naczynia krwionośne i nerwy w dolnej części nogi. Kiedy nerwy są podrażnione, odczuwasz głównie drętwienie i mrowienie. Kiedy naczynia krwionośne są naruszone, ból jest bardziej intensywny. Jeśli stan utrzymuje się przez dłuższą chwilę, może spowodować trwałe uszkodzenie.

Co może pomóc w bólu łydek?

Większość dolegliwości bólowych łydek wywodzących się z mięśni można złagodzić lub całkowicie się pozbyć. Wystarczy wykonywać ukierunkowane ćwiczenia. Należy także zadbać o odpowiednią redukcję napięć dzięki masażowi. 

W przypadku wystąpienia skurczów mięśnia brzuchatego łydki najprostszym środkiem doraźnym jest wykonanie szybkiego ruchu rozciągającego. Wykonaj zgięcie grzbietowe stopy lub zegnij palce w kierunku kolana. Zalecane są także kąpiele lub okłady, które przynoszą ulgę mięśniom. 

Jeśli chcesz zagłębić się w temat samodzielnego masażu łydek, polecamy bardzo przejrzysty kurs video. Przygotowała go ekspertka od rolowania - Karolina Dachowska. Zajrzyj do jej Akademii Rolowania i naucz się poprawnie i skutecznie masować bolesne obszary rolkami piankowymi.

Dzięki produktom BLACKROLL® zadbasz o:

• automasaż mięśniowo-powięziowy
• uwolnienie głębokiego napięcia mięśniowego
• ćwiczenia mobilizacyjne i rozciągające
• ćwiczenia aktywizujące i wzmacniające

Jak zapobiegać bólom łydek?

Ćwicz łydki oraz upewnij się, że dbasz o ich codzienną regenerację. Rób to za pomocą samodzielnie wykonywanego masażu wałkiem piankowym. Polecamy BLACKROLL STANDARD lub MED, jeśli ból jest w Twoim przypadku nieco większy. Wykonuj ćwiczenia na przykład po biegu.

Pij odpowiednią ilość wody: odwodnienie może powodować skurcze mięśni.

Zwróć uwagę na swoją suplementację! Zadbaj o swoją dietę. Upewnij się, że przyjmujesz w pożywieniu lub dodatkowo odpowiednią ilość sodu, potasu i magnezu. Minerały te są odpowiedzialne m.in. za wymianę płynów oraz za funkcjonowanie mięśni i nerwów.

Zwiększ intensywność treningów w zależności od poziomu sprawności. Szczególnie ambitni ludzie mają tendencję do nadmiernego wysiłku podczas treningu. Jeśli się ostro przetrenujesz, nawet najlepsze środki na regenerację nie pomogą. Zwiększaj więc intensywność stopniowo i dostosuj ją do swojego poziomu sprawności i możliwości ciała. Nie zapominaj o regularnych przerwach między jednostkami treningowymi. Zadbaj też o regenerację tkanek, którą możesz przeprowadzić w warunkach domowych i każdych innych! 

Wybierz odpowiednie buty: jeśli dużo chodzisz, pomoże Ci dobrze amortyzująca podeszwa. W miarę możliwości wykorzystaj lato do tego, aby pochodzić trochę boso. 

Michał Dachowski

Fizjoterapeuta w Fizjo4Life

Absolwent wydziału rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Rehabilitant z wieloletnim doświadczeniem w pracy z zawodowymi sportowcami i pacjentami urazowymi.